معرفی کتاب "جریان شناسی سیاسی جنبش جنگل" در روزنامه اعتماد 5/11/1391  

(علیرضا کنعان رو فومنی)

جریان شناسی سیاسی جنبش جنگل
نویسنده: عباس نعیمی
تهران، انتشارات چاپخش، پاییز1391
قیمت 12000 تومان
408 صفحه
    
    «جریان شناسی سیاسی جنبش جنگل» عنوان کتابی است که برخلاف بسیاری از تالیفات تاریخی از طولانی ترین جنبش معاصر ایرانیان، موضع جامعه شناسی سیاسی را جهت بررسی و تحلیل این حرکت تاثیرگذار در شمال کشور برگزیده است. عباس نعیمی مولف کتاب مورد اشاره به عنوان مدرس دانشگاه و پژوهشگر جامعه شناسی سیاسی تاریخ معاصر ایران، خاصه جنبش جنگل است. بر همین اساس از وی مقالاتی چند با عناوینی چون «بازشناسی سه جریان سیاسی جنبش جنگل و موضع ها و دیدگاه های آنها»، «مطالعه تطبیقی پایگاه مردمی در سه جریان سیاسی جنبش جنگل»، تحلیل جریان راست سازشکار در جنبش جنگل مبتنی بر نظریه نخبگان ویلفردو پارتو و... منتشر شده است. مولف کتاب «جریان شناسی سیاسی جنبش جنگل» از چهار فصل به همراه نتیجه گیری در پایان کتاب، برای ارائه مطالب استفاده کرده است. در فصل اول کتاب، بسترهای سیاسی، فکری، اجتماعی و اقتصادی پیدایش جنبش جنگل مورد بررسی قرار گرفته است. در این فصل با استفاده از مستندات تاریخی و اراده آمارهای مورد نظر تلاش شده تا فضای کلی آن سال های ایران به خوبی و شفافی برای مخاطبان ترسیم شود. نعیمی در فصول دوم، سوم و چهارم کتابش به تحلیل نقش جریان های سیاسی فعال در جنبش جنگل به ترتیب: جریان ملی مذهبی، جریان راست محافظه کار و در نهایت جریان سیاسی چپ می پردازد. در این سه فصل، جریانات سیاسی مورد اشاره از منظر ایدئولوژی، چهره شاخص، پایگاه مردمی و موافقان و مخالفان سیاسی در داخل و خارج از کشور مورد بررسی واقع شده است. خاستگاه فکری، نگرش و مواضع، استقلال و تمامیت ارضی، عدالت اجتماعی، استبداد سیاسی و رابطه با مذهب، موارد تحلیل شده ذیل عنوان ایدئولوژی جریانات سیاسی را تشکیل می دهد. در بررسی چهره های شاخص هر یک از سه جریان سیاسی فعال در جنبش جنگل، به پیشینه، خاستگاه طبقاتی و میزان تاثیرگذاری فرد مورد بررسی پرداخته می شود. در بخش سوم فصول مورد اشاره، خاستگاه طبقاتی و قلمرو نفوذ جغرافیایی هر یک از جریانات سیاسی با عنوان پایگاه مردمی هر جریان آورده شده است. در پایان نیز بنا به عنوان بخش پایانی فصول دوم، سوم و چهارم، موافقان و مخالفان سیاسی هر یک از سه جریان سیاسی بررسی شده در داخل و خارج از کشور مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. در انتها، مولف در قسمتی مجزا به نتیجه گیری مطالب مطروحه در کتاب می پردازد. همچنین کتاب «جریان شناسی سیاسی جنبش جنگل» به پیوست مرامنامه جنبش جنگل، قانون اساسی مشروطیت، متمم قانون اساسی مشروطیت و تصاویر سران و فعالان جنبش جنگل به مخاطبان عرضه شده است. در مجموع به نظر می رسد، کتاب «جریان شناسی سیاسی جنبش جنگل» به تالیف عباس نعیمی، به دلیل زاویه تحلیلی جدیدی که نسبت به جنبش جنگل و وقایع مختلف آن داشته مورد استقبال علاقه مندان به حوزه تاریخ سیاسی و همین طور پژوهشگران و فعالان این عرصه قرار گیرد.